Ana İşlemci: Motorola MC68000
Bellek: 512 Kbayt RAM, 1 Mbayta kadar arttırılabilir.
Disketler: Formatlandığında her disket için kullanıcıya 880 Kbaytlık yer bırakan çift taraflı, çift yoğunluklu 3-1/2 inçlik disket.
Fare: Mekanik, .13 mm/defa (her inç 200 defadır).
Arabirim: RS-232 seri bağlantı arabirimi, Centronics uyumlu paralel bağlantı arabirimi, Fare/Oyun kontrolcüsü arabirimi, Klavye arabirimcisi, Stereo ses için iki ses çıkışı, Bellek genişletme kartuşu arabirimi, Genişleme arabirimi.
Kullanılabildiği Monitörler: Analog RGB, dijital RGB, tek renkli (kompozit) monitörler ve normal televizyonlar.
Güç Gereksinimi: 220 volt AC 50 Hz
Isı Gereksinimi: Çalışma için: 5-40 derece; Bilgi depolama için: -40 ile 60 derece arası.
Nem Gereksinimi: %20 ile %90 arası duruma bağlı bağıl nem.
Bu bölümde, Amiga üzerindeki çeşitli giriş/çıkış yuvaları için uç (pin) tanımlarının bir listesi verilmektedir. Bu bölümdeki bilgiler oldukça tekniktir ve bilgisayarlara başka cihazlar bağlamak konusunda uzman olan kişilere yöneliktir. Eğer özellikle Amiga ya da bağlayacağınız ek-birim için yapılmış kabloları kullanıyorsanız, bu bilgilere ihtiyacınız olmayacaktır.
Bu bölümde anlatılmayan bağlantı yuvaları hakkında bilgi edinmek istiyorsanız, Amiga Hardware elkitabına başvurmalısınız.
Eğer ek-birimleri Amiga'ya bağlamak için kullanacağınız kablolar özellikle Amiga için yapılmamış ise: Amiga üzerindeki bağlantı yuvalanndaki bazı uçlar (pin) güç çıktısı ve standard dışı sinyaller sağlarlar. Bu uçların yanlış kullanımları Amiga ve bağlamak istediğiniz cihaz üzerinde hasara neden olacaktır. Bu yüzden çok dikkatli olmanız gerekir. Verilecek olan tanımlar her bağlantı yuvası için gerekli uyarıyı da içerecektir. Ek-birimleri bağlamak konusunda daha ayrıntılı bilgi için teknik servise müracaat edebilirsiniz.
Tanımlarda sinyal isimlerinin yanında yeralacak olan (*) işareti, bir sinyalin aktif düşük olduğunu belirtir.
Aşağıdaki tabloda, soldan ikinci kolonda, Amiga'nın uç tanımları verilmektedir. Üçüncü ve dördüncü kolonlarda ise, klasik bağlantılar için kullanılan uç tanımları yeralır. Bu iki kolonda verilen bilgiler, kıyaslama yapabilmeniz içindir.
UYARI: Amiga'nın seri bağlantı yuvası üzerindeki 9 ve 10 numaralı uçlar, dıştan bir güç bağlantısı için kullanılırlar. Bu uçlan YALNIZCA dıştan takılacak bir cihaz için gerekli olduğunda kullanın. Bu uçların her birinin sağladığı güç, tabloda belirtilmiştir.
Uç A500 RS-232 HAYES Tanımı 1 GND GND GND FRAME GROUND 2 TXD TXD TXD TRANSMIT DATA 3 RXD RXD RXD RECEIVE DATA 4 RTS RTS REQUEST TO SEND 5 CTS CTS CTS CLEAR TO SEND 6 DSR DSR DSR DATA SET READY 7 GND GND GND SYSTEM GROUND 8 DCD DCD DCD CARRIER DETECT 9 +12V +12 VOLT CARRIER 10 -12V -12 VOLT CARRIER 11 AUDO AUDIO OUT OF AMIGA 12 S.SD SI SPEED INDICATE 13 S.CTS 14 S.TXD 15 TXC 16 S.RXD 17 RXC 18 AUDI AUDIO INTO AMIGA 19 S.RTS 20 DTR DTR DTR DATA TERMINAL READY 22 RI RI RI RING INDICATOR 23 SS 24 TXC1 25
UYARI: 14 numaralı uç, +5 volt sağlar. Bu ucu YALNIZCA bağlanacak olan dış cihaz için güç gerekiyorsa kullanın. Bu ucu, bir dış cihazın çıkışına ya da bir toprak sinyaline ASLA bağlamayın. 17 ile 25'inci uçlar arasındaki uçlar, topraklama sinyalleri içindir. Bu uçları ASLA doğrudan kılıf toprağına bağlamayın.
Uç İsim Tanımı 1 STROBE* STROBE 2 D0 DATA BIT 0 (Least sign. bit) 3 D1 DATA BIT 1 4 D2 DATA BIT 2 5 D3 DATA BIT 3 6 D4 DATA BIT 4 7 D5 DATA BIT 5 8 D6 DATA BIT 6 9 D7 DATA BIT 7 10 ACK* ACKNOWLEDGE 11 BUSY BUSY 12 POUT PAPER OUT 13 SEL SELECT 14 +5V PULLUP +5 VOLTS POWER (100 mA) 15 NC NO CONNECTION 16 RESET* RESET 17 GND SIGNAL GROUND 18 GND SIGNAL GROUND 19 GND SIGNAL GROUND 20 GND SIGNAL GROUND 21 GND SIGNAL GROUND 22 GND SIGNAL GROUND 23 GND SIGNAL GROUND 24 GND SIGNAL GROUND 25 GND SIGNAL GROUND
UYARI: Bu yuva üzerindeki 21, 22 ve 23 numaralı uçlar, dış güç için kullanılırlar. Bu uçları YALNIZCA dıştan takılacak olan cihaz için güç gerektiğinde kullanın. Bu uçların her biri için sağlanan güç, aşağıdaki listede belirtilmektedir.
Uç İsim Tanımı 1 XCLK* EXTERNAL CLOCK 2 XCLKEN* EXTERNAL CLOCK ENABLE 3 RED ANALOG RED 4 GREEN ANALOG GREEN 5 BLUE ANALOG BLUE 6 DI DIGITAL INTENSITY 7 DB DIGITAL BLUE 8 DG DIGITAL GREEN 9 DR DIGITAL RED 10 CSYNC* COMPOSITE SYNC 11 HSYNC* HORIZONTAL SYNC 12 VSYNC* VERTICAL SYNC 13 GNDRTN RETURN FOR XCLKEN 14 ZD* ZERO DETECT 15 C1* CLOCK OUT 16 GND GROUND 17 GND GROUND 18 GND GROUND 19 GND GROUND 20 GND GROUND 21 -12V -12 VOLTS POWER (50 mA) 22 +12V +12 VOLTS POWER (100 mA) 23 +5V +5 VOLTS POWER (100 mA)
Bu bağlantı yuvaları Amiga'nın arka tarafındadır ve üzerinde JOY1 ve JOY2 yazar. Eğer Workbench'i kontrol etmek için fare kullanıyorsanız, fareyi, üzerinde JOY1 yazan yuvaya takmalısınız. Joystick kullanmak istediğinizde de bu yuvaları kullanacaksınız. Işıklı kalem JOY2 yuvasına takılabilir. Bağlantılar aşağıdaki tabloda belirtilmektedir.
UYARI: Bu bağlantı yuvalarının 7 numaralı ucu, +5 volt sağlar. Bu ucu, YALNIZCA dıştan takacağınız cihaz için güç gerekiyorsa kullanın.
Fare Bağlantı Yuvaları: 1 ve 2
Uç İsim Tanımı 1 MOUSE V MOUSE VERTICAL 2 MOUSE H MOUSE HORIZONTAL 3 MOUSE VQ VERTICAL QUADRATURE 4 MOUSE HQ HORIZONTAL QUADRATURE 5 MOUSE BUTTON 2 MOUSE BUTTON 2 6 MOUSE BUTTON 1 MOUSE BUTTON 1 7 +5V +5 VOLTS POWER (100 mA) 8 GND GROUND 9 MOUSE BUTTON 3 MOUSE BUTTON 3
Oyun Kontrolü İçin Bağlantı Yuvaları: 1 ve 2
Uç isim Tanımı 1 FORWARD* CONTROLLER FORWARD 2 BACK* CONTROLLER BACK 3 LEFT* CONTROLLER LEFT 4 RIGHT* CONTROLLER RIGHT 5 POT X HORIZONTAL POTENTIOMETER 6 FIRE* CONTROLLER FIRE 7 +5V +5 VOLTS POWER (100 mA) 8 GND GROUND 9 POT Y VERTICAL POTENTIOMETER
Işıklı Kalem Bağlantısı: Bağlantı Yuvası 2
Uç İsim Tanımı 1 2 3 4 5 LIGHT PEN PRESS LIGHT PEN TOUCHED TO SCREEN 6 LIGHT PEN* CAPTURE BEAM POSITION 7 +5V +5 VOLTS POWER (100 mA) 8 GND GROUND 9
Uç İsim Tanımı 1 /RDY Disk Ready-Active Low 2 /DKRD Disk Ready Data-Active Low 3-7 GND Ground 8 /MTRXD Disk Motor Control-Active Low 9 /SEL2B Select Drive 2-Active Low 10 /DRESB Disk RESET-Active Low 11 /CHNG Disk Has Been Removed From Drive-Latched Low 12 +5 5 VDC Supply 13 /SIDEB Select Disk Side-0=Upper 1=Lower 14 /WPRO Disk is Write Protected-Active Low 15 /TKO Drive Head Position over Track 0-Active Low 16 /DKWE Disk Write Enable-Active Low 17 /DKWD Disk Write Data-Active Low 18 /STEPB Step the Head-Pulse, First Low then High 19 /DIRB Select Head Direction-0=Inner 1=Outer 20 /SEL3B Select Drive 3-Active Low 21 /SEL1B Select Drive 1-Active Low 22 /INDEX Disk Index Pulse-Active Low 23 +12 12 VDC Supply
Uç İsim Uç İsim 1 gnd 44 IPL2* 2 gnd 45 A16 3 gnd 46 BERR* 4 gnd 47 A17 5 +5 48 VPA* 6 +5 49 gnd 7 exp 50 E 8 -12 51 VMA* 9 exp 52 A18 10 +12 53 RES* 11 exp 54 A19 12 CONFIG* 55 HLT* 13 gnd 56 A20 14 C3 57 A22 15 CDAC 58 A21 16 C1* 59 A23 17 OVR* 60 BR* 18 XRDY 61 gnd 19 INT2* 62 BGACK* 20 PALOPE* 63 PD15 21 A5 64 BG* 22 INT6* 65 PD14 23 A6 66 DTACK* 24 A4 67 PD13 25 gnd 68 PRW* 26 A3 69 PD12 27 A2 70 LDS* 28 A7 71 PD11 29 A1 71 UDS* 30 A8 73 gnd 31 FC0 74 AS* 32 A9 75 PD0 33 FC1 76 PD10 34 A10 77 PD1 35 FC2 78 PD9 36 A11 79 PD2 37 gnd 80 PD8 38 A12 81 PD3 39 A13 82 PD7 40 IPL0* 83 PD4 41 A14 84 PD6 42 IPL1* 85 gnd 43 A15 86 PD5
AMIGA, gelişmiş görüntü ve ses yeteneklerine sahip yüksek performanslı bir bilgisayardır. Donanım yapısı; 7.14 MHz hızında çalışabilen 68000 mikro-işlemcisi, 1 MBayta çıkabilen ve 8 MBayta kadar desteklenebilen 512 KBaytlık RAM belleği, 2 tane paralel Giriş/Çıkış çipi, bir kontrol çipi (GARY) ve her birinin canlandırma, ses ve grafik gibi özellikleri olan 3 yardımcı VLSI çipinden oluşmuştur.
68000 Mikro-işlemcisi
68000, sistemin merkezi işlem birimidir. Diğer tüm kaynaklar, onun sağladığı kontrol verilerini kullanan yazılım kontrolü altındadır. 3 yardımcı işlemcinin her birinin de 68000 tarafından yazılmış kontrol registerleri vardır.
68000, bilgisayardaki diğer çipler ile adres hatları, veri hatları ve kontrol hatları üzerinden haberleşir. Blok şemasından da kolaylıkla görebileceğiniz gibi 3 yardımcı çip, 68000'in hatları üzerinde yer almazlar. 68000, görüntü belleği ya da yardımcı işlemcilere yönelik bir hat döngüsüne başladığında, veri kontrol çipi, görüntü hatlarının dolu olup olmadığını kontrol eder. Kontrol çipi, görüntü belleği hatları serbest kalıncaya kadar, bilgi sinyalini (/DTACK) 68000'e geri yollamayacaktır. 68000, /DTACK sinyalini geri aldığı anda hat çevrimini tamamlar. Görüntü belleği hatlarının 68000 hatlarına bağlanması, bu bölümde yer alan hat kontrolü kısmında, daha ayrıntılı olarak anlatılacak. Görüntü beliği 68000'in yaklaşık iki misli bant genişliğine sahip olduğundan 68000 genellikle, görüntü hatlarının boşalmasını bekleyerek vakit kaybetmeyecektir.
68000'in komut alabileceği bölgeler:
- Görüntü belleği (RAM)
- ROM (Sadece okunabilen Bellek)
68000'in doğrudan veri okuyup yazabileceği bölgeler:
- Görüntü Belleği (RAM)
- Paralele Giriş/Çıkış çipleri
- 3 Yardımcı işlemci
- ROM (Yalnızca Okunabilir)
68000, paralel Giriş/Çıkış ve 3 yardımcı işlemciyi kullanarak, diğer ek birimleri kontrol edebilir ve veri gönderir ve de aynı şekilde onlardan gelecek veri ve kontrolleri kabul eder.
/M, 68000'in işlemci saatidir. C1, C3 ve CDAC, yardımcı işlemcileri zamanlamak ve bellek dizileri için, sinyallerin zamanlamasını belirlemek için kullanılır.
ROM
ROM yani sadece okunabilen bellek, kernel ve DOS rutinlerini içerir ve 128K x 16 bayttır.
Paralel Giriş/Çıkış
Çok amaçlı 2 tane 8520 Giriş/Çıkış çipi;
- Paralel bağlantı birimi ile ilgili Giriş/Çıkış
- Joystick/mouse (fare) bağlantı yuvalarının kontrol hatları
- Ön kısımdaki ledler için kontrol hattı
- İç kontrol hatları
- Klavye kontrol hatları, saat ve verisi
- Disket ara-birim kontrol hatları
- İç zamanlayıcılar
ile ilgilenir.
Bu iki çip, 68000'in hatları üzerinde yer alırlar ve 68000 tarafından okunabilir ve yazılabilirler.
Zaman Üreteci
Tüm bilgisayar kartı, 3.579545 MHz renk saatine eşzamanlı olarak çalışır. Bu, ana 28.63636 MHz NTSC (ya da PAL için 28.37516 MHz) kristal osilatörden bir sürü çoklu frekans üretilerek tamamlanır. Tüm saatler Fat Agnus yardımcı işlemci tarafından üretilirler. Ana saatler aşağıda verilmiştir:
Cl 3.579545 MHz renk saati C3 C2, 45 derece sonrasına kaydırılır 7M Cl, C3=7.15909 MHz ile XOR'lanır CDAC 7M, 90 derece sonrasına kaydırılır
3 Yardımcı İşlemci
3 yardımcı işlemci, görüntü belleği içindeki ses ve grafik verilerinin çok hızlı olarak işlenmesini sağlarlar. Çipler içindeki bütün ana işlevler, DMA tarafından yönlendirilirler. Yani; yardımcı işlemciler ile görüntü belleği arasındaki veri akışı DMA tarafından kontrol edilir, 1 numaralı yardımcı işlemci olan Fat Agnus, özel amaçlı 25 DMA sayacı içerir.
3 yardımcı işlemcide, 68000 tarafından yüklenmiş kontrol registerleri vardır. Bunun yanısıra Fat Agnus, diğer iki yardımcı işlemci içindeki kontrol registerlerini de yükleyebilecek kapasitededir. Fat Agnus bir hat çevrimi yaparken, diğer iki yardımcı işlemciye, hat çevriminin niteliği hakkında bilgi vermek üzere Register Adres hattına bir kod yollar. Bu, hat çevrimlerinin diğer iki işlemciye veri sağlamaları ve onlardan veri almaları için gerekli bir şeydir ve böylelikle uyumlu bir şekilde çalışabilirler.
Görüntü belleğindeki verilerin işlenmesine ek olarak yardımcı işlemciler, video çıkış devrelerine ve ses çıkış devrelerine veri gönderir, disketler ve seri bağlantı yuvaları ile veri alışverişinde bulunurlar.
Görüntü belleği hatlarının, Fat Agnus ve Veri Hattı sürücüleri ile 68000 hatlarından tamamıyla izole edilebildiğini farketmiş olmalısınız. Böylelikle Fat Agnus görüntü hatlarında bir hat çevrimi oluştururken, aynı anda 68000 de kendi hatlarında bir çevrim oluşturabilecektir. Bu paralellik yoğunlaşarak sürebilir.
Hat Kontrolü, Adres/Veri MUX, Adres Sürücüsü
Hat kontrol devresi, Fat Agnus ve kontrol çipinin (GARY) üzerinde yer alır. Bunların 3 ana işlevi vardır:
- 68000'i, C1'in o anki durumuna göre senkronize etmek
- Görüntü hatları için 68000 ve Fat Agnus arasında hakemlik yapmak
- O anki çevrime uygun olarak video bellek (RAM) hattı için DRAM zamanlaması üretmek
68000'in, C1'in iki katı frekans ve eş-zamanlı olan 7M tarafından zamanlanması nedeniyle 68000'i C1 ile eş-zamanlı hale getirmek oldukça basit bir iştir. 68000, C1'in yanlış fazında bir hat çevrimine başlarsa, hat kontrol çipi, pek fazla önemi olmaksızın /DTACK'i yeterli uzunlukta geciktirir ve böylece de 68000, C1 ile ilişkili olarak istenilen fazda hat çevrimini tamamlar. Yardımcı işlemciler ve görüntü belleği C1 tarafından zamanlandığı için bu faz ilişkisi çok gereklidir.
Hakemlik çok basittir. Fat Agnus, hat kontrol çipine, /DBR denilen bir veri yerleştirerek; görüntü belleği hatlarının öncelikle hat kontrolüne alınacağını bildirir. Fat Agnus görüntü hatlarına sahip olduğunda ve 68000 onları istediğinde, ona /DTACK vermeyerek etkisiz kalır. Bu durumda hat kontrolörü hat sürücülerini harekete geçirinceye kadar 68000'in görüntü hatlarına bir etkisi olmayacaktır.
Fat Agnus DRAM zamanlamalarını üretir ve tüm adres çoğaltma işlerini yapar. Eğer 68000 bir video bellek çevrimi çalıştırıyorsa, adresler, Fat Agnus'un üzerinden geçerek çoğaltılmış adres hatlarına yöneltilir. Eğer yardımcı işlemciler bir bellek çevrimi çalıştırıyorlarsa adresler, iç adres registerinden çoğaltılmış adres hatlarına yöneltilirler.
Görüntü Belleği
RAM adres ve RAM veri hatlarının üzerinde yer alan görüntü belleği, 512K baytlık okunabilir/yazılabilir bir bellektir. Ek RAM modülü kullanılarak bu bellek kapasitesi 1M bayta çıkabilir. Bu, Fat Agnus tarafından tazelenen Standard 256K x 1 dinamik RAM kullanılarak sağlanır.
Görüntü belleğinin, grafik verileri tutmaktan başka birçok işlevi vardır. 68000 için veri ve kodları da tutar.
Amiga'nın canlandırma, ses ve grafikleri, üç yardımcı işlemci tarafından üretilir. Fat Agnus (8371), Denise (8362) ve Paula (8364). Dördüncü yardımcı işlemci Gary ise, kontrol çipi olarak hizmet verir. Sonraki sayfalarda, bu işlemcilerin uç şemaları, özellikleri ve blok şemaları verilmektedir.
Özellikleri:
Fat Agnus Blok Şeması:
Özellikleri:
Uç İsim Tanım Tip 1-7 D0-D6 Veri Hatları 0-6 G/Ç 8 M1H Fare 1 Yatay G 9 M0H Fare 0 Yatay G 10-17 RGA1-8 Register Adresleri 1-8 G 18 /BURST Renk Burst Ç 19 Vcc +5 VDC G 20-23 R0-3 Video Kırmızı, Bit 0-3 Ç 24-27 B0-3 Video Mavi, Bit 0-3 Ç 28-31 G0-3 Video Yeşil, Bit 0-3 Ç 32 N/C Bağlantı Yok B/Y 33 /ZD Zemin Göstergeci Ç 34 N/C Bağlantı Yok B/Y 35 7M 7.15909 MHz Saat G 36 CCK Renk Saati G 37 Vss Toprak G 38 M0V Fare 0 Dikey G 39 M1V Fare 1 Dikey G 40-48 D7-D15 Veri Hatları 7-15 G/Ç
Denise Blok Şeması:
Özellikleri:
Uç İsim Tanımı Tip 1-7 D2-D8 Veri Hatları 2-8 G/Ç 8 Vss Toprak G 9-10 D0,D1 Veri Hatları 0,1 G/Ç 11 /RES Sistem Silbaştan G 12 DMAL DMA İstem Hattı Ç 13-15 /IPL0-2 Kesinti Hattı 0-2 Ç 16-18 /INT2,3,6 Kesinti Düzeyi 2,3,6 G 19-26 RGA1-8 Register Adresleri 1-8 G 27 Vcc +5 VDC G 28 CCK Renk Saati G 29 CCKQ Renk Saati Gecikmesi G 30 AUDB Sağ Ses Ç 31 AUDA Sol Ses Ç 32 POT0X Pot0X G/Ç 33 POT0Y Pot0Y G/Ç 34 VSSANA Analog Toprak G 35 POT 1X Pot 1X G/Ç 36 POT 1Y Pot 1Y G/Ç 37 /DKRD Disket Okuma Verisi G 38 /DKWD Disket Yazma Verisi Ç 39 DKWE Disket Yazma Kabulu Ç 40 TXD Seri Veri Gönderimi Ç 41 RXD Seri Veri Alımı G 42-48 D9-15 Veri Hatları 9-15 G/Ç
Paula Blok Şeması:
Özellikleri:
Gary Blok Şeması:
